مصرف بیش از اندازه‌ی شکر می‌تواند باعث افزایش مقاومت سلول‌های بدن به اثرات انسولین شود.
 

مقدمه

وجود قند در رژیم غذایی ضروری است؛ این ماده باعث تولید انرژی در بدن‌مان می‌شود. ولی تا وقتی که بتوانیم به اندازه‌ی کافی سبزی، میوه، و محصولات لبنی – که همگی کربوهیدرات مورد نیاز بدن‌مان را فراهم می‌کنند – مصرف کنیم، واقعا می‌توانیم شکر و قند فرآوری شده را از رژیم غذایی‌مان حذف کنیم. شکر و قند باعث می‌شوند سطوح انرژی در بدن‌مان به سرعت افزایش یابند، ولی پزشکان توصیه می‌کنند آن دسته از مواد غذایی را مصرف کنید که انرژی را به آرامی در بدن منتشر کنند تا از آسیب‌های ناشی از افزایش ناگهانی سطوح قند در خون در امان بمانید. تقریبا همه‌ی آدم‌هایی که در کشورهای توسعه یافته زندگی می‌کنند، بیش از اندازه شکر مصرف می‌کنند؛ در این مقاله، به بسیاری از مضرات شکر اشاره می کنیم.
 

عوارض مصرف شکر

۱. مصرف بیش از اندازه‌ی شکر می‌تواند باعث بروز سرطان شود
مصرف شکر عوارض جانبی بسیاری به همراه دارد. بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند، آدم‌هایی که بیش از اندازه شکر مصرف می‌کنند، بیش‌تر از سایرین در معرض ابتلا به سرطان قرار دارند. طبق شواهد علمی، اثراتی که شکر بر متابولیسم (سوخت و ساز) و سطوح انسولین در بدن می‌گذارد، مستقیما باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان می‌شوند.
 
۲. شکر حاوی هیچ گونه ماده‌ی معدنی یا ویتامین نیست
شکر مملو از کالری است، ولی هیچ گونه ماده‌ی معدنی یا ویتامین در خود ندارد؛ بنابراین، اگر بدن‌تان را مملو از مواد غذایی حاوی شکر کنید، احتمالا دچار کمبود برخی از مواد مغذی خواهید شدن که بدن‌تان برای انجام کارکردهای مناسب معمول خود به آن‌ها نیاز دارد.
 
3. اعتیادآور است
یکی دیگر از مضرات شکر اعتیادآور بودن آن است. اعتیاد به شکلات مسئله‌ای ساده و بی‌خطر نیست. وقتی مقداری زیادی شکر مصرف می‌کنید، بدن هورمونی را به نام دوپامین ترشح می‌کند که باعث شادی و سرحالی می‌شود؛ به این ترتیب، ممکن است به مصرف شکر اعتیاد پیدا کنید و هر روز مقدار بیش‌تری شکر مصرف کنید.
 
۴. باعث افزایش چربی شکم می‌شود
مصرف شکر به اندازه‌ی قابل توجهی باعث افزایش چربی در شکم می‌شود. طی مطالعه‌ای در ۲۰۱۰ بر روی کودکان، پژوهشگران دریافتند مصرف بیش از اندازه‌ی شکر باعث می‌شود سلول‌های چربی اندام‌های داخل شکم با سرعت بیش‌تری به بلوغ برسند؛ همین مسئله می‌تواند به بزرگ شدن شکم و در نهایت، بروز مشکلات قلبی منجر شود.
 
۵. شکر تاثیری مشابه‌ی الکل بر کبد می‌گذارد
مضرات شکر به این‌ها محدود نمی‌شوند. مصرف بیش از اندازه‌ی شکر احتمال خطر بروز آن دسته از بیماری‌های کبدی را افزایش می‌دهد که مصرف بیش از اندازه‌ی الکل نیز ممکن است به بروز آن‌ها منجر شود. مصرف بیش از اندازه‌ی شکر دارای اثرات سمی مشابه‌ی اتانول در بدن است.
 
۶. خطر ابتلا به نارسایی قلبی را افزایش می‌دهد
ترکیبی در شکر وجود دارد به نام گلوکز ۶-فسفات (G6P) که می‌تواند مستقیما بر پروتئین ماهیچه‌ای موجود در قلب تاثیر بگذارد؛ این ماده بر توانایی قلب برای پمپاژ مناسب خون در سراسر بدن تاثیر منفی می‌گذارد. این تغییرات در ماهیچه‌های قلبی، در نهایت، می‌تواند به نارسایی قلبی منجر شود.
 
۷. اعتیاد به شکر می‌تواند ژنتیکی باشد
به نظر می‌رسد اعتیاد به شکر می‌تواند ژنتیکی باشد. نتایج یک مطالعه نشان داده‌اند، تغییرات ژنتیکی در هورمون گرلین –  هورمون کنترل کننده‌ی گرسنگی – می‌توانند به افزایش تمایل به مصرف شکر و الکل منجر شوند.
 
۸. شکر سطوح کلسترول بدن را افزایش می‌دهد
یکی دیگر از مضرات شکر که باید از آن آگاه باشید، افزایش سطح کلسترول بدن است؛ با این‌که شکر حاوی چربی نیست، می‌تواند سطوح کلسترول را در خون بالا ببرد؛ این مسئله نیز ممکن است به بروز بیماری قلبی منجر شود. بیش‌تر مطالعات به تازگی نشان داده‌اند، مصرف بیش از اندازه‌ی شکر بیش‌تر از مصرف زیاد چربی می‌تواند کلسترول خون را افزایش دهد.
 
9. برای سلامت دندان‌ها مضر است
مضرات شکر کاملا آشکار و بدیهی هستند. از دوران کودکی به همه‌ی ما گفته شده است، شکر، قند، و شکلات باعث خراب شدن دندان‌ها می‌شوند، ولی آیا می‌دانید چگونه؟ شکر برای دندان‌ها مضر است، زیرا باعث ایجاد انرژی سهل‌الوصول و قابل استفاده‌ای برای باکتری‌های موجود در دهان می‌شود؛‌ به این ترتیب، آن‌ها می‌توانند با سرعت بیش‌تر تکثیر و به دندان‌ها حمله کنند.
 
۱۰. باعث رسوب چربی در کبد می‌شود
وقتی بیش از اندازه شکر مصرف می‌کنید، کبد قند اضافه را به چربی تبدیل می‌کند، و به مرور زمان، این چربی می‌تواند در کبد انباشته و باعث بروز بیماری کبد چرب شود.
 
۱۱. شکر می‌تواند تاثیر مخربی بر حافظه‌ داشته باشد
طبق شواهد علمی، مصرف بیش از اندازه‌ی شکر می‌تواند تاثیرات منفی بر نحوه‌ی کارکرد مغز داشته باشد. نتایج مطالعه‌ای در ۲۰۱۲ نشان دادند، میان مصرف شکر و ضعف حافظه، و به طور کلی، سلامت شناختی انسان، ارتباط مستقیم وجود دارد.
 
۱۲. شکر می‌تواند باعث پیری زودرس شود
یکی دیگر از مضرات شکر ابتلا به پیری زودرس است. نتایج مطالعه‌ای که در ۲۰۰۹ به عمل آمد نشان دادند، گلوکز می‌تواند به فرایند پیر شدن سلول‌ها شتاب دهد. این مسئله نه تنها می‌تواند باعث بروز نشانه‌های خارجی پیری در انسان شود، بلکه هم‌چنین، می‌تواند به بروز بیماری‌های مزمن نیز منجر شود.
 
۱۳. شکر دستگاه ایمنی را سرکوب می‌کند
ظرف دو ساعت پس از مصرف شکر، یکی از کارکردهای ایمنی بدن به نام فاگوسیتوز یا بیگانه‌خواری ممکن است دچار اختلال شود. فاگوسیتوز فرایندی است که طی آن، سلول‌های بیگانه‌خوار مواد خارجی مضر، از جمله عوامل بیماری‌زا و باکتری‌های مخرب را در بدن محاصره می‌کنند و از بین می‌برند.
 
۱۴. شکر می‌تواند باعث بروز بیماری آلزایمر شود
شکر باعث افزایش میزان تشکیل موادی به نام محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته (AGEs) می‌شود که با بروز بیماری آلزایمر، دیابت، و تصلب شرایین در ارتباط هستند. دانشمندان با بافت‌برداری از مغز بیماران مبتلا به آلزایمر، شاهد انباشت مقدار زیادی از محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته در این بیماران بوده‌اند.
 
۱۵. شکر می‌تواند استخوان‌ها را ضعیف کند
به علاوه، طبق شواهد علمی، محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته که مصرف شکر باعث افزایش تولیدشان می‌شود، می‌توانند کلاژن را در بدن ضعیف کنند. کلاژن ماده‌ای است که باعث استحکام استخوان‌ها، و هم‌چنین انعطاف‌پذیری‌شان می‌شود؛ بیش‌تر تراکم استخوانی از کلاژن حاوی مواد معدنی تشکیل شده است.
 
۱۶. شکر باعث کاهش اثربخشی ویتامین C در بدن می‌شود
انسولین هورمونی است که قند و ویتامین C را به سلول‌های بدن منتقل می‌کند، و اگر انسولین دائما درگیر مقابله با قند بیش از اندازه در بدن باشد، ویتامین C به اندازه‌ی کافی و مورد نیاز در بدن جذب نمی‌شود؛ این مسئله می‌تواند اثرات مخربی بر دستگاه ایمنی بدن بگذارد.
 
۱۷. مصرف بیش از اندازه‌ی شکر باعث کاهش طول عمر می‌شود
کاهش طول عمر یکی دیگر از خطرات و مضرات شکر است. مصرف زیاد شکر، به خصوص نوشیدن مایعات بسیار شیرین، امید به زندگی را در آدم‌های بزرگسال کاهش می‌دهد. پژوهشگران طی مطالعه‌ای در ۲۰۱۳ تخمین زدند، در هر سال تقریبا ۲۰۰۰۰۰ نفر در سراسر دنیا مستقیما به خاطر مصرف بیش از اندازه‌ی نوشیدنی‌های شیرین جان خود را از دست می‌دهند.
 
۱۸. شکر باعث مقاومت به انسولین و دیابت نوع ۲ می‌شود
مصرف بیش از اندازه‌ی شکر می‌تواند باعث افزایش مقاومت سلول‌های بدن به اثرات انسولین شود. در این وضعیت، بدن برای محافظت از خود در برابر اثرات مخرب قند به تولید انسولین بیشتری می‌پردازد، تا حدی که دیگر قادر به تولید این هورمون به اندازه‌ی کافی نباشد؛‌ این وضعیت آغاز فرایند ابتلا به دیابت نوع ۲ است.
 
۱۹. شکر می‌تواند باعث مقاومت به لپتین شود
لپتین هورمونی است که به ما اطلاع می‌دهد چه هنگام دست از غذا خوردن بکشیم؛ و شکر می‌تواند در کارکرد این هورمون اختلال ایجاد کند. مصرف بیش از اندازه‌ی شکر می‌تواند باعث بروز مقاومت در برابر لپتین شود؛ در این وضعیت، متوجه نمی‌شود چه هنگام به اندازه‌ی کافی غذا خورده‌اید و باید دست از خوردن بکشید؛ به همین خاطر، به خوردن ادامه می‌دهید و دچار اضافه وزن می‌شود. به همین دلیل نیز امروزه برخی‌ها شکر را قاتل خاموش نامیده‌اند، زیرا بدون آن‌که متوجه شوید، اشتهای‌تان را روز به روز بیش‌تر می‌کند.

ادامه دارد...
 
منبع: تحریریه سایت کسب و کار بازده – امیر رضا مصطفایی